Tegoroczna edycja Światowego Dnia Żywności ze względu na sytuację gospodarczą na świecie znacznie różniła się od poprzednich. Wydawać by się mogło, że coroczny raport wskaże na zmniejszenie skali marnowania żywności. Tymczasem statystyki są zupełnie inne. Każdego roku w koszu ląduje 5 milionów ton jedzenia. Czy inflacja faktycznie wpływa na zachowania konsumentów?  

Zjawisko marnowania żywności nadal jest obecne

Dane wynikające z badań Programu Racjonalizacji i Ograniczenia Marnotrawstwa Żywności pokazują, że w Polsce wyrzucane jest prawie 5 milionów ton żywności rocznie, a za 3 miliony odpowiadają same gospodarstwa domowe. Pomimo rosnących cen jedynie 37% badanych wskazało, że w ich domach nie marnuje się żaden produkt spożywczy.

Walkę z tym zjawiskiem od lat prowadzą Banki Żywności, które tylko w 2021 roku pozyskały 58 000 ton żywności, która została przekazana do prawie 3200 organizacji i instytucji społecznych.

Pomimo tego, że 79% respondentów zmieniło w ostatnich dwóch latach swoje nawyki i znacznie ograniczyło wyrzucanie jedzenia, statystyki dalej pozostają zatrważające. Do najczęściej wyrzucanych produktów należą: pieczywo, owoce, warzywa, świeże mięso, świeże ryby, wędlina, sery oraz jogurty.

Powoli wzrasta świadomość konsumencka Polaków, w związku z czym stopniowo ograniczamy marnowanie żywności. Wpływ na to ma także pogarszająca się sytuacja ekonomiczna, która wymusza na nas zmianę nawyków. Zaczęliśmy bardziej świadomie i racjonalnie dokonywać zakupów w sklepach, co zmniejszyło ilość żywności trafiającej do kosza – podkreśla Beata Ciepła, Prezes Federacji Polskich Banków Żywności.

Ceny stale rosną

Z jednej strony mamy do czynienia z dużym problemem generowania spożywczych odpadów, z drugiej rosnące ceny żywności sprawiają, że za tę samą kwotę kupimy dwa razy mniej produktów niż w ubiegłym roku. Inflacja wpływa również na powiększanie się grupy osób żyjących poniżej poziomu skrajnego ubóstwa, który wynosi 692 złote miesięcznie. Według raportu „INDEKS CEN W SKLEPACH DETALICZNYCH” tworzonego przez UCE RESEARCH i Wyższych Szkół Bankowych, w lipcu 2022 roku codzienne zakupy zdrożały średnio o 18,6% rok do roku, a podwyżki zagościły we wszystkich 12 monitorowanych kategoriach produktowych. Największe podwyżki dotknęły produkty tłuszczowe, które rok do roku zdrożały o 50,4%. Oprócz niej najwyższy wzrost cen zanotowały: tzw. inne produkty – 30,4%, pieczywo – 28,2%, mięso – 24,5% oraz artykuły sypkie – 20,8%. Znaczny wzrost cen żywności nie zawsze przekłada się na wzrost płac. Takie zjawisko powoduje, że osoby, które zarabiają poniżej średniej, znaczną część wypłaty przeznaczają na wydatki związane z jedzeniem. Z pomocą przychodzą aplikacje, dzięki którym można uratować żywność, kupując ją w o wiele niższej cenie oraz sklepy np. Lidl Polska, które przygotowały specjalne standy zawierające znacznie przecenione produkty.

We wszystkich sklepach Lidl Polska prowadzi akcję przecen pod hasłem „Kupuję, nie marnuję”, w ramach której w niższej cenie oferujemy artykuły z każdej grupy asortymentowej – np. świeże mięso, drób i ryby, produkty chłodnicze, owoce i warzywa oraz tzw. suche artykuły (m.in. chleby pakowane, ciasta) o krótkim terminie przydatności lub z uszkodzeniami niewpływającymi na jakość produktu. Przecena tych artykułów pojawia się przed upływem terminu przydatności do spożycia (lub np. przy uszkodzeniu) i obowiązuje do jego ostatniego dnia. Żywność jest przeceniana na poziomie 50%-70% zależnie od produktu. – mówi Aleksandra Robaszkiewicz, Head of Corporate Communications & CSR Lidl Polska.

*******

O Federacji Polskich Banków Żywności 

Federacja Polskich Banków Żywności to organizacja pożytku publicznego zrzeszająca 32 Banki Żywności w całej Polsce. Każdy z nich codziennie odbiera ze sklepów i od producentów niesprzedane, dobre jakościowo produkty, które następnie trafiają do organizacji pomocowych, np. jadłodajni, Domów Pomocy Społecznej, świetlic środowiskowych, hospicjów, domów dziecka czy ośrodków wsparcia dla samotnych matek. Banki prowadzą także Program Operacyjny Pomoc Żywnościowa, współfinansowany ze środków UE. Tylko w 2021 r. do osób potrzebujących udało się przekazać 58 tysięcy ton artykułów spożywczych. Federacja Polskich Banków Żywności zajmuje się również edukacją i działaniami mającymi na celu wzrost społecznej świadomości nt. konsekwencji marnowania żywności i sposobów zapobiegania temu zjawisku.